CÀ PHÊ EXCELSA VÀ LIBERICA: MỘT HAY HAI? SỰ KHÁC BIỆT ẨN SAU TÊN GỌI

Trong thế giới cà phê, cái tên Arabica và Robusta có thể đã quá quen thuộc. Tuy nhiên, có một "vũ trụ cà phê" nhỏ hơn, đang được chú ý và quan tâm nhiều hơn, đó chính là Excelsa và Liberica, tại Việt Nam chúng ta hay gọi là cà phê Mít.

Vậy, Excelsa và Liberica là hai giống cà phê hoàn toàn khác nhau, hay chỉ là một giống với hai tên gọi? Cùng Hồ Phượng tìm hiểu nhé.

Cũng giống như Arabica hay Robusta, thì Liberia là giống và trong Liberica sẽ có những phân loài khác nhau, và Excelsa là một phân loài của Liberica.

📌 1. MỐI QUAN HỆ: EXCELSA THUỘC LIBERICA

Dưới góc nhìn khoa học, Excelsa không phải là một giống cà phê độc lập, mà là một phân loài (variety) của giống Liberica. Tên đầy đủ của nó là Coffea liberica var. dewevrei.

Tuy nhiên, trong thực tiễn ngành cà phê, Excelsa lại được phân biệt như một giống riêng vì có những đặc điểm rất khác biệt, cả về hình thái cây lẫn hương vị hạt.

Nên cũng có thể kết luận rằng: Về khoa học hai giống này là một – nhưng về đặc điểm thì là hai.

🌳 2. GIỐNG CÀ PHÊ LIBERICA

🌍 Nguồn gốc & Lịch sử

Liberica có nguồn gốc từ Tây Phi, đặc biệt là Liberia – cũng là nơi nó lấy tên. Giống cà phê này từng được trồng rộng rãi ở châu Á vào cuối thế kỷ 19, khi dịch bệnh "gỉ sắt lá" (coffee leaf rust) phá hoại nhiều vườn Arabica.

🌿 Đặc điểm thực vật

•             Chiều cao cây: Có thể đạt tới 10–15m.

•             Lá: Rất lớn, dày và bóng.

•             Trái và hạt: To hơn hẳn Arabica và Robusta, hình dạng không đều, hạt dài và dẹp.

☕ Hương vị

Cà phê Liberica có hương thơm khá “hoang dại” và đặc trưng:

•             Mạnh mẽ, đậm vị.

•             Hậu vị khói, gỗ, hơi chua nhẹ, đôi khi có mùi trái cây chín hoặc rượu vang.

🍒 3. CÀ PHÊ EXCELSA – “MỘT ĐỨA CON” CỦA LIBERICA

🧭 Nguồn gốc & Phân bố

Excelsa lần đầu được phát hiện vào năm 1903 ở gần Hồ Chad, châu Phi. Ngày nay, giống này chủ yếu được trồng ở Việt Nam, Philippines, Indonesia và một số vùng nhỏ ở Malaysia.

Sản lượng Excelsa rất thấp, chiếm chưa tới 7% tổng sản lượng cà phê thế giới.

🌿 Đặc điểm thực vật

•             Cây cao 4–8m, sức sống mạnh mẽ.

•             Khả năng kháng sâu bệnh cao.

•             Phù hợp với khí hậu nóng, độ cao trung bình (600–1200m).

☕ Hương vị

Excelsa có hương vị rất khó trộn lẫn với bất kỳ giống nào khác:

•             Chua nhẹ, ngọt thanh, hương trái cây tươi mát.

Hậu vị kéo dài, đôi khi có cảm giác như trà trái cây, đặc biệt là mùi của trái mít.

📊 4. SO SÁNH NHANH: LIBERICA vs EXCELSA

Đặc điểm             Liberica Excelsa

Tên khoa học     Coffea liberica   Coffea liberica var. dewevrei

Hình dáng hạt    To, không đều, hình hạnh nhân Nhỏ hơn Liberica, hạt dài, dẹp

Hương vị              Đậm, khói, gỗ, mùi thảo mộc      Trái cây, thanh chua, hậu vị kéo dài

Phổ biến              Malaysia, Indonesia, châu Phi     Việt Nam, Philippines, rất hiếm

🎯 5. VAI TRÒ TRONG NGÀNH CÀ PHÊ HIỆN ĐẠI

•             Liberica đang dần trở lại như một giải pháp đa dạng hóa gen cà phê, chống chịu sâu bệnh và biến đổi khí hậu.

•             Excelsa được các nhà rang và barista đánh giá cao vì khả năng bổ sung tầng hương vị độc đáo cho cà phê blend.

📣 MỘT GIỐNG, HAI TÍNH CÁCH

Dù cùng một nguồn gốc, Liberica và Excelsa lại mang đến hai thế giới hương vị rất khác nhau. Một bên mạnh mẽ, hoang dại; một bên thanh thoát, phức hợp.

Nếu bạn là người yêu cà phê đang tìm kiếm trải nghiệm mới lạ và cá tính, đừng bỏ qua hai cái tên này!

Chia sẻ với Hồ Phượng những kỷ niệm của bạn về cây cà phê Mít!

Truy cập Website: https://hophuongcoffee.com/

Hotline: (+84) .961.799.700

Tiktok : https://www.tiktok.com/@caphenhanhophuong

Zalo: https://zalo.me/hophuongcoffee

#excelsa #liberica #càphêmít