LÀN SÓNG CÀ PHÊ TRÊN THẾ GIỚI VÀ VIỆT NAM

Cà phê không chỉ là một loại thức uống mà còn phản ánh sự thay đổi trong cách tiếp cận, sản xuất, và tiêu thụ qua nhiều thời kỳ. Những làn sóng cà phê đã định hình nền công nghiệp cà phê toàn cầu, bao gồm cả Việt Nam. Để hiểu rõ sự phát triển và cách mà cà phê đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hiện đại, chúng ta cần nhìn lại các làn sóng cà phê từ khi nó bắt đầu đến nay.

1. Làn Sóng Cà Phê Thứ Nhất (First Wave Coffee)

Giai đoạn: Từ thế kỷ 19 đến giữa thế kỷ 20

Đặc điểm: Cà phê trở thành một mặt hàng tiêu dùng đại chúng

Làn sóng cà phê thứ nhất bắt đầu khi cà phê được sản xuất hàng loạt và tiếp cận đến số lượng lớn người tiêu dùng. Mục tiêu chính của làn sóng này là làm cho cà phê trở nên phổ biến, giá cả phải chăng và dễ dàng tiêu thụ. Các thương hiệu lớn như Folgers, Maxwell House và Nescafé đã giúp cà phê trở thành một mặt hàng tiêu dùng thông dụng trên toàn cầu.

•             Cà phê hòa tan: Được phát minh và thương mại hóa, giúp người tiêu dùng dễ dàng tiếp cận cà phê hơn.

•             Mức độ phổ biến cao: Cà phê không chỉ dừng lại ở một số quốc gia, mà lan rộng khắp thế giới.

•             Chất lượng chưa cao: Cà phê trong làn sóng này thường được sản xuất số lượng lớn với tiêu chí dễ bảo quản và chi phí thấp, nên không tập trung vào hương vị và chất lượng nguyên bản.

Tại Việt Nam:

Việt Nam cũng bắt đầu trồng cà phê vào cuối thế kỷ 19 khi thực dân Pháp mang cà phê vào trồng ở Tây Nguyên. Cà phê được sản xuất và xuất khẩu với số lượng lớn, chủ yếu là cà phê Robusta, phục vụ thị trường tiêu dùng đại chúng trong và ngoài nước. Cà phê phin đã trở thành hình ảnh đặc trưng, kết hợp với lối uống cà phê đậm đà, mạnh mẽ của người Việt.

2. Làn Sóng Cà Phê Thứ Hai (Second Wave Coffee)

Giai đoạn: Từ thập kỷ 1970 đến 1990

Đặc điểm: Sự ra đời của cà phê chuỗi và cà phê đặc sản (Specialty Coffee)

Làn sóng cà phê thứ hai chứng kiến sự nâng cao về trải nghiệm cà phê. Người tiêu dùng bắt đầu chú trọng đến nguồn gốc, phương pháp pha chế và chất lượng cà phê cao hơn. Starbucks là một ví dụ điển hình của làn sóng này, khi không chỉ cung cấp cà phê mà còn tạo ra không gian trải nghiệm cà phê như một phong cách sống.

•             Chuỗi cà phê nổi tiếng: Starbucks, Costa Coffee và các chuỗi lớn khác ra đời, mở rộng mạnh mẽ khắp thế giới.

•             Khái niệm về cà phê đặc sản: Cà phê chất lượng cao, với sự quan tâm đến nguồn gốc, điều kiện trồng trọt, và kỹ thuật pha chế bắt đầu được người tiêu dùng chú ý.

•             Menu đa dạng: Các loại thức uống phức tạp như cappuccino, latte, mocha xuất hiện, mang đến sự phong phú cho trải nghiệm uống cà phê.

Tại Việt Nam:

Việt Nam cũng bị ảnh hưởng bởi làn sóng cà phê này với sự xuất hiện của nhiều quán cà phê mang phong cách hiện đại và các chuỗi cà phê nhưng cà phê specialty thì mãi đến những năm 201x mới du nhập và phát triển. cà phê phin truyền thống vẫn giữ vị trí quan trọng trong văn hóa uống cà phê của người Việt.

3. Làn Sóng Cà Phê Thứ Ba (Third Wave Coffee)

Giai đoạn: Từ đầu những năm 2000 đến nay

Đặc điểm: Cà phê trở thành một nghệ thuật, tập trung vào chất lượng và tính độc đáo

Làn sóng cà phê thứ ba đánh dấu sự tập trung vào cà phê đặc sản và sự tôn vinh cà phê như một sản phẩm thủ công. Mỗi giai đoạn từ trồng trọt, thu hoạch, rang xay đến pha chế đều được thực hiện với sự cẩn thận và tận tâm, nhằm mang lại hương vị tinh tế nhất cho người thưởng thức.

•             Cà phê thủ công: Kỹ thuật pha chế tay (manual brewing) như pour-over, siphon, cold brew trở nên phổ biến.

•             Chú trọng đến nguồn gốc, câu chuyện sản phẩm: Khái niệm "single origin" (cà phê từ một vùng trồng cụ thể) và sự hiểu biết về cách thức canh tác, thu hoạch và rang xay trở nên quan trọng.

•             Người tiêu dùng am hiểu: Người tiêu dùng bắt đầu quan tâm đến các yếu tố như độ cao trồng trọt, phương pháp chế biến (honey, washed, natural), và hương vị cà phê đặc trưng của từng vùng.

Tại Việt Nam:

Làn sóng thứ ba đã bắt đầu ảnh hưởng đến Việt Nam với sự xuất hiện của các quán cà phê specialty nhỏ, nơi người pha chế đóng vai trò như một nghệ nhân. Cà phê từ các vùng trồng nổi tiếng như Cầu Đất, Đà Lạt hay Daklak, Gia Lai… bắt đầu được chú trọng hơn về chất lượng, quy trình trồng trọt và rang xay. Người tiêu dùng cũng quan tâm hơn đến hương vị và nguồn gốc của cà phê.

4. Làn Sóng Cà Phê Thứ Tư (Fourth Wave Coffee)

Giai đoạn: Giai đoạn hiện tại và sắp tới

Đặc điểm: Cà phê có chứng nhận, cà phê bền vững và minh bạch; và công nghệ trong ngành cà phê.

Làn sóng thứ tư của cà phê đánh dấu sự kết hợp giữa công nghệ và tính bền vững.

Các yếu tố như bảo vệ môi trường, quyền lợi của người trồng cà phê, và minh bạch trong chuỗi cung ứng được chú trọng hơn bao giờ hết. Ngoài ra, công nghệ hiện đại giúp cải tiến quy trình sản xuất cà phê, mang đến sự chính xác cao trong từng bước từ rang xay đến pha chế.

•             Công nghệ và đổi mới: Sử dụng công nghệ hiện đại để kiểm soát quy trình rang xay, pha chế và phân phối cà phê.

•             Bền vững và đạo đức: Người tiêu dùng và doanh nghiệp quan tâm nhiều hơn đến tính bền vững, cà phê fair trade (thương mại công bằng) và các chứng nhận về sản xuất cà phê sạch, cà phê hữu cơ.

•             Kết nối toàn cầu: Công nghệ giúp người trồng cà phê và người tiêu dùng dễ dàng kết nối, chia sẻ kiến thức và phát triển ngành cà phê theo hướng minh bạch.

Tại Việt Nam:

Xu hướng này cũng bắt đầu ảnh hưởng đến ngành cà phê Việt Nam. Các chương trình chứng nhận bền vững như 4C, Rainforest Alliance, Fair Trade; hay USDA, GACC…

Công nghệ và đổi mới trong sản xuất và chế biến cà phê đang dần phổ biến trong ngành cà phê Việt Nam, giúp nâng cao giá trị cà phê Việt trên thị trường quốc tế.

Kết luận

Từ những ly cà phê đơn giản ở làn sóng thứ nhất đến sự tinh tế và phức tạp của làn sóng thứ ba và thứ tư, ngành cà phê đã và đang phát triển vượt bậc, thay đổi cách mà chúng ta sản xuất, tiêu thụ và trải nghiệm cà phê. Việt Nam, với vị thế là một trong những quốc gia xuất khẩu cà phê lớn nhất thế giới, cũng đã và đang không ngừng thay đổi và nâng cao chất lượng cà phê, hội nhập vào những xu hướng mới của thế giới.

Chia sẻ góc nhìn của bạn về thị trường cà phê với Hồ Phượng!

Truy cập Website: https://hophuongcoffee.com/

Hotline CSKH: (+84) .961.799.700

Tiktok : https://www.tiktok.com/@caphenhanhophuong

Zalo: https://zalo.me/hophuongcoffee

#LànSóngCàPhê #CàPhêThếGiới #CàPhêViệtNam #Arabica #Robusta #CàPhêĐặcSản #CàPhêBềnVững #CoffeeLover