Hồ sơ giống cà phê TR9

Thông tin tổng quan

• Tên giống: Cà phê vối TR9 (Robusta).
• Nguồn gốc: Giống cà phê TR9 được Viện Khoa học Kỹ thuật Nông Lâm nghiệp Tây Nguyên (WASI, thường gọi là Viện Eakmat) nghiên cứu và chọn lọc từ nguồn vật liệu di truyền tại xã Hòa Thắng, TP. Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk.
• Công nhận chính thức: Được Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn công nhận là giống quốc gia theo Quyết định số 175/QĐ-TT-CCN ngày 04/05/2011.
• Loại giống: Cà phê vối (Robusta) cao sản, thuộc dòng vô tính, thường được nhân giống bằng phương pháp ghép hoặc In vitro.

Mục tiêu lai tạo

• Nâng cao năng suất: Tạo ra giống cà phê cho năng suất cao và ổn định, vượt trội so với các giống đại trà.
• Kháng bệnh: Tăng khả năng kháng bệnh gỉ sắt (do nấm Hemileia vastatrix gây ra), một trong những bệnh phổ biến và gây hại nhất cho cây cà phê.
• Thích nghi rộng: Phát triển giống thích nghi tốt với nhiều điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng, đặc biệt là vùng Tây Nguyên và các khu vực trồng cà phê khác ở Việt Nam.
• Chất lượng hạt: Đảm bảo hạt cà phê có kích thước lớn, tỷ lệ hạt loại 1 (sàng 16) cao, phù hợp với nhu cầu thị trường xuất khẩu và chế biến.

Đặc điểm nông học

• Hình thái cây:
  • Chiều cao cây trung bình, tán rộng, cành ngang hơi rũ xuống.
  • Lá có kích thước trung bình, dạng mũi mác, màu xanh đậm khi trưởng thành, cuống lá xanh đậm.
  • Cành cơ bản nhiều, lóng đốt nhặt, cành thứ cấp phát triển mạnh.
• Quả:
  • Quả to, dạng thuôn dài, màu huyết dụ khi chín.
  • Vỏ quả mỏng, dễ chế biến nhưng cần xử lý cẩn thận để tránh tổn thương hạt.
• Thời điểm chín: Chín muộn, tập trung vào tháng 12.
• Khả năng kháng bệnh: Có khả năng kháng bệnh gỉ sắt cao, ít bị ảnh hưởng bởi nấm hồng và một số sâu bệnh khác.
• Phương pháp nhân giống: Chủ yếu bằng phương pháp vô tính (ghép, In vitro) để đảm bảo giữ nguyên đặc tính di truyền ưu việt.

Địa điểm canh tác

• Khu vực thích hợp:
  • Thích nghi tốt với khí hậu nhiệt đới ẩm của Việt Nam, đặc biệt phát triển mạnh ở 5 tỉnh Tây Nguyên (Đắk Lắk, Đắk Nông, Gia Lai, Kon Tum, Lâm Đồng).
  • Phù hợp với các vùng đất tơi xốp, thoát nước tốt, tầng đất dày trên 80 cm, pH từ 4.5–5, hàm lượng chất hữu cơ cao.
• Phân bố: Được trồng rộng rãi ở Đắk Lắk (xã Hòa Thắng, TP. Buôn Ma Thuột), Đắk Nông, Lâm Đồng, Gia Lai, Kon Tum và một số tỉnh khác như Bình Phước, Đồng Nai.

Năng suất và chất lượng

• Năng suất:
  • Trung bình 4–7 tấn nhân/ha/năm, có thể đạt 7 tấn/ha nếu được chăm sóc tốt trong điều kiện đất đai và khí hậu tối ưu.
  • Năng suất ổn định qua nhiều năm, cao hơn 25–35% so với các giống đại trà.
• Chất lượng hạt:
  • Tỷ lệ hạt loại 1 (sàng 16) đạt 85.8–95%, cao hơn nhiều so với giống đại trà (35–40%).
  • Khối lượng 100 nhân: 24–25 g.
  • Tỷ lệ tươi/nhân: 4.2–4.3.
  • Hương vị: Đậm đà, thiên về vị đắng, ít hương thơm, phù hợp với cà phê truyền thống, không phức tạp như Arabica hay Moka.
• Chế biến: Cần xử lý cẩn thận do vỏ quả mỏng, đảm bảo phơi khô và bảo quản đúng kỹ thuật để tránh ẩm mốc, giữ hương vị.

Tình hình sử dụng tại Việt Nam

• Phổ biến: TR9 là một trong những giống cà phê vối cao sản được sử dụng rộng rãi, đặc biệt trong các chương trình tái canh cà phê tại Tây Nguyên. Cùng với giống TR4, TR9 được nông dân tin dùng nhờ năng suất cao, kháng bệnh tốt và thích nghi rộng.
• Dự án VnSAT: Dự án Chuyển đổi Nông nghiệp Bền vững (VnSAT) tại Đắk Lắk và các tỉnh Tây Nguyên khuyến khích sử dụng TR9 trong tái canh để nâng cao hiệu quả kinh tế.
• Phân phối giống:
  • Cây giống và hạt giống TR9 được cung cấp bởi các vườn ươm uy tín như Viện Eakmat, Vườn ươm Tiến Đạt (Buôn Ma Thuột), và các hợp tác xã nông nghiệp.
  • Có thể mua trực tiếp tại Đắk Lắk (Thôn 10, xã Hòa Thắng, TP. Buôn Ma Thuột) hoặc đặt hàng qua các dịch vụ vận chuyển đến nhiều tỉnh thành.
• Thị trường: TR9 chủ yếu phục vụ xuất khẩu (Việt Nam là nước xuất khẩu cà phê Robusta lớn nhất thế giới) và đáp ứng nhu cầu cà phê truyền thống trong nước.

Ưu điểm

1. Năng suất cao và ổn định: Đạt 4–7 tấn/ha, vượt trội so với giống đại trà.
2. Kháng bệnh tốt: Đặc biệt kháng bệnh gỉ sắt, giảm chi phí thuốc bảo vệ thực vật và rủi ro canh tác.
3. Thích nghi rộng: Phù hợp với nhiều loại đất và khí hậu, đặc biệt là Tây Nguyên.
4. Chất lượng hạt tốt: Tỷ lệ hạt loại 1 cao (85.8–95%), nhân to, phù hợp thị trường xuất khẩu.
5. Thu hoạch muộn: Chín tập trung vào tháng 12, thuận lợi cho việc thu hoạch đồng loạt.
6. Phân cành mạnh: Cành thứ cấp nhiều, hỗ trợ năng suất cao.

Hạn chế

1. Yêu cầu thâm canh cao: Do năng suất cao, TR9 cần cung cấp đủ phân bón và dinh dưỡng để duy trì sản lượng.
2. Không phù hợp với mật độ dày: Mật độ trồng tối đa 1,100 cây/ha, nếu trồng dày hơn dễ phát sinh sâu bệnh và khó chăm sóc.
3. Hạn chế trong canh tác thả đọt: Do đặc điểm sinh trưởng và vóc dáng, TR9 phù hợp hơn với kiểu canh tác hãm ngọn.
4. Chế biến cần cẩn thận: Vỏ quả mỏng, dễ tổn thương hạt nếu không xử lý đúng kỹ thuật.
5. Thời gian chín muộn: Thu hoạch vào tháng 12 có thể không phù hợp với một số vùng cần thu hoạch sớm.

TR9 Coffee Variety Profile

Overview

• Variety name: TR9 Robusta coffee.

• Origin: TR9 coffee variety was researched and selected by the Western Highlands Agriculture and Forestry Science Institute (WASI, commonly known as Eakmat Institute) from genetic material sources in Hoa Thang commune, Buon Ma Thuot city, Dak Lak province.

• Official recognition: Recognized by the Ministry of Agriculture and Rural Development as a national variety under Decision No. 175/QD-TT-CCN dated May 4, 2011.

• Variety type: High-yielding Robusta coffee, asexual, often propagated by grafting or In vitro.

Creation objectives

• Increase productivity: Create a coffee variety with high and stable productivity, superior to mass varieties.

• Disease resistance: Increases resistance to rust (caused by the fungus Hemileia vastatrix), one of the most common and harmful diseases of coffee plants.

• Wide adaptability: Develop varieties that adapt well to many climate and soil conditions, especially in the Central Highlands and other coffee growing areas in Vietnam.

• Bean quality: Ensure large coffee beans, high percentage of grade 1 beans (screen 16), suitable for export and processing market demand.

Agronomic characteristics

• Tree morphology:

o Average tree height, wide canopy, slightly drooping horizontal branches.

o Leaves are medium sized, lanceolate, dark green when mature, dark green petioles.

o Many basal branches, short internodes, strongly developed secondary branches.

• Fruit:

o Large fruit, elongated, blood-red when ripe.

o Thin fruit shell, easy to process but need to be handled carefully to avoid damaging the seeds.

• Ripening time: Late ripening, concentrated in December.

• Disease resistance: Highly resistant to rust, less affected by pink fungus and some other pests.

• Propagation method: Mainly by asexual method (grafting, In vitro) to ensure the preservation of superior genetic characteristics.

Cultivation location

• Suitable areas:

o Well adapted to the humid tropical climate of Vietnam, especially thriving in the 5 Central Highlands provinces (Dak Lak, Dak Nong, Gia Lai, Kon Tum, Lam Dong).

o Suitable for loose, well-drained soil, soil layer over 80 cm thick, pH from 4.5–5, high organic matter content.

• Distribution: Widely grown in Dak Lak (Hoa Thang commune, Buon Ma Thuot city), Dak Nong, Lam Dong, Gia Lai, Kon Tum and some other provinces such as Binh Phuoc, Dong Nai.

Yield and quality

• Yield:

o Average 4–7 tons of beans/ha/year, can reach 7 tons/ha if well cared for in optimal soil and climate conditions.

o Stable yield over many years, 25–35% higher than mass varieties.

• Seed quality:

o Grade 1 bean ratio (screen 16) reaches 85.8–95%, much higher than mass varieties (35–40%).

o Weight of 100 beans: 24–25 g.

o Fresh/kernel ratio: 4.2–4.3.

o Flavor: Rich, bitter, less aromatic, suitable for traditional coffee, not as complex as Arabica or Moka.

• Processing: Needs careful handling due to thin shell, ensuring proper drying and storage to avoid mold and retain flavor.

Usage in Vietnam

• Popularity: TR9 is one of the high-yielding Robusta coffee varieties widely used, especially in coffee replanting programs in the Central Highlands. Along with the TR4 variety, TR9 is trusted by farmers thanks to its high yield, good disease resistance and wide adaptability.

• VnSAT Project: The Sustainable Agriculture Transformation Project (VnSAT) in Dak Lak and the Central Highlands provinces encourages the use of TR9 in replanting to improve economic efficiency.

• Seed distribution:

o TR9 seedlings and seeds are provided by reputable nurseries such as Eakmat Institute, Tien Dat Nursery (Buon Ma Thuot), and agricultural cooperatives.

o Can be purchased directly in Dak Lak (Hamlet 10, Hoa Thang Commune, Buon Ma Thuot City) or ordered through shipping services to many provinces and cities.

• Market: TR9 mainly serves export (Vietnam is the world's largest exporter of Robusta coffee) and meets the traditional domestic coffee demand.

Advantages

1. High and stable yield: 4–7 tons/ha, superior to mass varieties.

2. Good disease resistance: Especially resistant to rust, reducing pesticide costs and cultivation risks.

3. Wide adaptability: Suitable for many types of soil and climate, especially the Central Highlands.

4. Good grain quality: High percentage of grade 1 grains (85.8–95%), large kernels, suitable for export markets.

5. Late harvest: Ripening concentrated in December, favorable for mass harvesting.

6. Strong branching: Many secondary branches, supporting high yield.

Disadvantages

1. High intensive farming requirements: Due to high yield, TR9 needs to provide enough fertilizer and nutrients to maintain output.

2. Not suitable for high density: Maximum planting density is 1,100 trees/ha, if planted more densely, pests and diseases are likely to arise and it is difficult to care for.

3. Limitations in top-drop cultivation: Due to growth characteristics and shape, TR9 is more suitable for top-drop cultivation.

4. Processing requires care: The fruit shell is thin, easily damaging the seeds if not handled properly.

5. Late ripening time: Harvesting in December may not be suitable for some areas that require early harvest.

#TR9 #Robusta