Hồ sơ giống cà phê Xanh Lùn

1. Thông tin tổng quan

Cà phê Xanh Lùn, còn được gọi là Trường Sơn TS5, là một giống cà phê vối (Robusta) được lai tạo tại Việt Nam, cụ thể tại huyện Bảo Lộc, tỉnh Lâm Đồng, bởi hai kỹ sư nông nghiệp Phạm Quang Sơn và Phạm Xuân Trường từ những năm 1990. Giống này được Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Lâm Đồng công nhận là giống đầu dòng vào năm 2006, nổi bật với năng suất cao, khả năng thích nghi tốt và chất lượng hạt vượt trội. Đây là giống cà phê được nhân rộng và trồng phổ biến tại các vùng cà phê trọng điểm ở Việt Nam.

2. Mục tiêu lai tạo

Giống cà phê Xanh Lùn được lai tạo với mục tiêu:

• Kết hợp năng suất cao của cà phê Robusta với chất lượng hạt vượt trội, hướng tới thị trường cà phê đặc sản.
• Tăng khả năng thích nghi với điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng đa dạng tại Việt Nam, đặc biệt là vùng Tây Nguyên.
• Cải thiện khả năng kháng sâu bệnh (như bệnh gỉ sắt, nấm hồng) và chịu hạn, giảm chi phí chăm sóc và tăng hiệu quả kinh tế cho nông dân.
• Tạo ra giống cây có chiều cao thấp, dễ chăm sóc và thu hoạch.

3. Đặc điểm nông học

• Hình thái cây: Cây có chiều cao trung bình, tán lá gọn, cành ngang rũ, dẻo dai, cành thứ cấp phát triển mạnh, phù hợp với canh tác mật độ cao (khoảng cách trồng 2,8m thay vì 3-3,5m như các giống khác).
• Lá: Lá to, dày, màu xanh đậm, khỏe khoắn.
• Quả: Quả to, vỏ mỏng, có núm bò và sọc dưa khi còn xanh, chín tập trung, dễ thu hoạch.
• Khả năng chống chịu: Chịu hạn tốt, kháng được một số bệnh như gỉ sắt, nấm hồng, và sâu đục thân.
• Thời gian thu hoạch: Muộn hơn so với các giống cà phê Robusta khác, thường bắt đầu từ tháng 10-11.
• Yêu cầu đất đai: Thích hợp với đất đỏ bazan, tơi xốp, giàu dinh dưỡng, thoát nước tốt. Nếu đất nghèo dinh dưỡng, cần bổ sung phân bón.

4. Địa điểm canh tác

Cà phê Xanh Lùn được trồng rộng rãi tại các vùng cà phê trọng điểm ở Việt Nam, bao gồm:

• Tây Nguyên: Đắk Lắk, Đắk Nông, Gia Lai, Lâm Đồng (đặc biệt là Bảo Lộc).
• Đông Nam Bộ: Đồng Nai, Bình Phước.
• Duyên Hải Nam Trung Bộ: Một số khu vực có khí hậu và thổ nhưỡng phù hợp. Đất đỏ bazan ở Tây Nguyên được đánh giá là lý tưởng nhất do độ tơi xốp, giàu dinh dưỡng và khả năng giữ nước tốt. Diện tích canh tác giống này đã được mở rộng từ năm 2016.
•  

5. Năng suất và chất lượng

• Năng suất: Trung bình đạt 5-7 tấn/ha, cá biệt có thể lên đến 10 tấn/ha nếu điều kiện thổ nhưỡng và chăm sóc tối ưu. Tỷ lệ tươi/khô khoảng 3,8 kg tươi cho 1 kg nhân.
• Chất lượng:
  • Hạt to, đều, tỷ lệ hạt loại 1 (trên sàn 18) đạt trên 90%.
  • Hương vị phức hợp, gợi nhắc đến hoa quả chín (cam, quýt) và chút hương gỗ, mang đặc tính của cà phê Robusta nhưng có vị đắng nhẹ, hậu vị ngọt thanh.
  • Phù hợp để sản xuất cà phê nhân xuất khẩu và cà phê đặc sản.
  •  

6. Tình hình sử dụng tại Việt Nam

• Phổ biến: Cà phê Xanh Lùn được trồng rộng rãi tại các vùng cà phê lớn như Tây Nguyên, Bình Phước, Đồng Nai, đặc biệt từ năm 2016 khi giống này được nhân rộng. Nhu cầu cây giống tăng mạnh, đặc biệt trong mùa vụ 2024 do giá cà phê nhân tăng cao.
• Ứng dụng: Được sử dụng trong cả canh tác độc canh và xen canh (ví dụ, xen với cây điều ở Bình Phước). Nhiều nông dân chọn giống này để thay thế các vườn cà phê già cỗi.
• Thách thức: Tình trạng giống giả mạo, pha tạp diễn ra ở nhiều nơi, ảnh hưởng đến năng suất và chất lượng. Người trồng cần chọn giống từ các vườn ươm uy tín.

7. Ưu điểm và hạn chế

• Ưu điểm:
  • Năng suất cao và ổn định: 5-10 tấn/ha, cao hơn nhiều giống Robusta khác.
  • Khả năng thích nghi tốt: Chịu hạn, kháng sâu bệnh (gỉ sắt, nấm hồng), phù hợp với nhiều loại đất.
  • Dễ chăm sóc và thu hoạch: Cây thấp, tán gọn, chín tập trung.
  • Chất lượng hạt tốt: Hạt to, đều, hương vị đặc trưng, phù hợp với thị trường xuất khẩu và cà phê đặc sản.
  • Tuổi thọ cao: Mang lại thu nhập ổn định trong nhiều năm.

• Hạn chế:
  • Thời gian thu hoạch muộn: Muộn hơn các giống khác, có thể ảnh hưởng đến lịch trình sản xuất.
  • Tình trạng giả mạo giống: Giống pha tạp làm giảm năng suất và chất lượng, đòi hỏi nông dân phải chọn giống từ nguồn uy tín.
  • Yêu cầu chăm sóc kỹ thuật: Cần bón phân cân đối, tưới nước đều đặn và cải tạo đất kỹ lưỡng, đặc biệt nếu đất nghèo dinh dưỡng.
  • Nhạy cảm với bệnh thối rễ: Nếu đất không được cải tạo sau vụ trước hoặc bị ngập úng, cây dễ bị thối rễ.

Lưu ý khi trồng

• Chọn giống: Mua cây giống hoặc hạt giống từ các vườn ươm uy tín (ví dụ: Bảo Lộc, Lâm Đồng; Buôn Ma Thuột, Đắk Lắk).
• Kỹ thuật trồng: Đào hố 40x50cm, bón lót 10kg phân hữu cơ hoai mục và 0,5kg phân lân. Khoảng cách trồng tối ưu là 2,8m x 2,8m.
• Chăm sóc: Tưới nhỏ giọt, bón phân hữu cơ (10-15kg/cây/năm) và phân NPK định kỳ, cắt tỉa cành yếu từ năm thứ 2.
• Phòng trừ sâu bệnh: Kiểm tra thường xuyên để phát hiện sớm bệnh gỉ sắt hoặc sâu đục thân, sử dụng biện pháp sinh học khi cần.

Xanh Lun Coffee variety profile

1. Overview

Green Dwarf Coffee, also known as Truong Son TS5, is a Robusta coffee variety bred in Vietnam, specifically in Bao Loc district, Lam Dong province, by two agricultural engineers Pham Quang Son and Pham Xuan Truong since the 1990s. This variety was recognized as a flagship variety by the Department of Agriculture and Rural Development of Lam Dong province in 2006, notable for its high yield, good adaptability and superior bean quality. This is a coffee variety that is widely propagated and grown in key coffee regions in Vietnam.

2. Breeding objectives

Green Dwarf Coffee variety was bred with the following objectives:

• Combining the high yield of Robusta coffee with superior bean quality, targeting the specialty coffee market.

• Increasing the ability to adapt to diverse climate and soil conditions in Vietnam, especially in the Central Highlands.

• Improves resistance to pests and diseases (such as rust, pink mold) and drought, reduces care costs and increases economic efficiency for farmers.

• Creates a low-height, easy-to-care-for and harvest variety.

3. Agronomic characteristics

• Tree morphology: The tree has an average height, compact canopy, drooping horizontal branches, flexible, strongly developed secondary branches, suitable for high-density cultivation (planting distance 2.8m instead of 3-3.5m like other varieties).

• Leaves: Large, thick, dark green, strong leaves.

• Fruit: Large fruit, thin skin, with creeping knobs and stripes when green, ripening concentratedly, easy to harvest.

• Resistance: Good drought tolerance, resistant to some diseases such as rust, pink mold, and stem borer.

• Harvest time: Later than other Robusta coffee varieties, usually starting from October-November.

• Land requirements: Suitable for red basalt soil, loose, rich in nutrients, well-drained. If the soil is poor in nutrients, fertilizers should be added.

4. Cultivation locations

Green Dwarf Coffee is widely grown in key coffee regions in Vietnam, including:

• Central Highlands: Dak Lak, Dak Nong, Gia Lai, Lam Dong (especially Bao Loc).

• Southeast: Dong Nai, Binh Phuoc.

• South Central Coast: Some areas have suitable climate and soil. Red basalt soil in the Central Highlands is considered the most ideal due to its looseness, richness in nutrients and good water retention capacity. The cultivation area of ​​this variety has been expanded since 2016.

5. Yield and quality

• Yield: Average 5-7 tons/ha, in some cases up to 10 tons/ha if soil conditions and care are optimal. Fresh/dry ratio is about 3.8 kg fresh for 1 kg of beans.

• Quality:

o Large, even beans, the percentage of grade 1 beans (on floor 18) reaches over 90%.

o Complex flavor, reminiscent of ripe fruit (orange, tangerine) and a bit of woody aroma, with the characteristics of Robusta coffee but with a slightly bitter taste, sweet aftertaste.

o Suitable for producing exported green coffee and specialty coffee.

6. Usage situation in Vietnam

• Popularity: Green Dwarf Coffee is widely grown in major coffee regions such as the Central Highlands, Binh Phuoc, Dong Nai, especially since 2016 when this variety was widely propagated. The demand for seedlings has increased sharply, especially in the 2024 crop due to the high price of green coffee.

• Application: Used in both monoculture and intercropping (for example, intercropping with cashew trees in Binh Phuoc). Many farmers choose this variety to replace old coffee gardens.

• Challenges: Counterfeit and adulterated varieties occur in many places, affecting productivity and quality. Growers need to choose varieties from reputable nurseries.

7. Advantages and disadvantages

• Advantages:

o High and stable yield: 5-10 tons/ha, much higher than other Robusta varieties.

o Good adaptability: Drought-resistant, resistant to pests and diseases (rust, pink fungus), suitable for many types of soil.

o Easy to care for and harvest: Low trees, compact canopy, concentrated ripening.

o Good bean quality: Large, even beans, characteristic flavor, suitable for export markets and specialty coffee.

o Long life: Brings stable income for many years.

• Disadvantages:

o Late harvest time: Later than other varieties, can affect the production schedule.

o Fake varieties: Adulterated varieties reduce productivity and quality, requiring farmers to choose varieties from reputable sources.

o Technical care requirements: Balanced fertilization, regular watering and thorough soil improvement are required, especially if the soil is poor in nutrients.

o Susceptible to root rot: If the soil is not improved after the previous crop or is flooded, the plant is susceptible to root rot.

Notes when planting

• Selecting varieties: Buy seedlings or seeds from reputable nurseries (eg: Bao Loc, Lam Dong; Buon Ma Thuot, Dak Lak).

• Planting techniques: Dig a 40x50cm hole, apply 10kg of decomposed organic fertilizer and 0.5kg of phosphate fertilizer. The optimal planting distance is 2.8m x 2.8m.

• Care: Drip irrigation, fertilize with organic fertilizer (10-15kg/tree/year) and NPK fertilizer periodically, prune weak branches from the second year.

• Pest control: Check regularly to detect early rust or stem borer, use biological measures when necessary.

#Xanh lùn #Trường Sơn TS5 #Robusta